Prekid pregovora zbog napredovanja sirijske armije
* Visoki savet za pregovore dela sirijske opozicije koju podržava Saudijska Arabija napustio pregovore
Autor: R. Ćirković
Ženeva, Moskva, Vašington – Stefan de Mistura, specijalni izaslanik generalnog sekretara Ujedinjenih nacija, objavio je privremeni prekid ženevskih pregovora o političkom razrešenju sirijske krize jer je Visoki savet za pregovore onog dela opozicije koju podržava Saudijska Arabija odlučio da te pregovore napusti. De Mistura, koji je ranije upozorio na katastrofalne posledice eventualne propasti trećeg pokušaja traženja političkog rešenja za Siriju, najavio je nastavak pregovora za 25. februar.
Sve suprotstavljene strane u sirijskom konfliktu i njihovi strani sponzori slažu se da je povod za prekid pregovora, koji u stvari istinski nisu ni počeli, nesporno napredovanje snaga sirijske vlade potpomognutih bombama ruskih vazdušnih snaga severno od grada Alepo. Koje napreduju prema turskoj granici.
Ali dok opozicija okupljena oko Visokog komiteta za pregovore, koja se objedinila na sastanku u glavnom gradu Saudijske Arabije Rijadu, tvrdi da ruske bombe u operaciji severno od Alepa pogađaju protivnike sirijskog predsednika Bašara Asada i civilno stanovništvo, dotle zvanični Damask i Moskva tvrde da je tokom uspešne operacije u toj oblasti prekinuta trogodišnja blokada šiitskih enklava kao i kanali snabdevanja terorista. Obe strane navode da se radi o najintenzivnijoj operaciji do sada, koja uključuje 200 ruskih vazdušnih udara dnevno.
Juče je ovu verziju detaljno obrazložila portparolka Ministarstva inostranih poslova Rusije Marija Zaharova tvrdnjom da su šiitska naselja i gradove Nubl i Zahra tri godine držali pod opsadom pripadnici grupacija al Nusra i Ahrar aš-šam. Prvu grupaciju su na listu terorističkih uvele i Ujedinjene nacije dok se oko Ahrar aš-šam, grupacije koju podržavaju Saudijska Arabija i Katar, svetske i regionalne sile ne slažu. Moskva ih smatra terorističkom grupacijom i optužuje za saradnju sa Islamskom državom. Zapadni mediji navode da je stanovništvo šiitskih mesta ovacijama dočekalo sirijsku armiju.
Zaharova je ove dve grupacije optužila da su sklopile sporazum sa Islamskom državom o uzajamnoj trgovini municijom i gorivom i da su im akcijom snaga zvaničnog Damaska i Moskve kanali uzajamnog snabdevanja na liniji oblast severno do Alepa-pokrajina Idlib presečeni te su sada oslonjeni na snabdevanje iz Turske. „To je ozbiljan udar za teroriste svih vrsta i ljude koji su njihove pristalice i pokrovitelji“, rekla je Zaharova.
Ruski ministar inostranih poslova Sergej Lavrov prozvao je SAD kao odgovorne za ponašanje svih članova 65-člane koalicije koja deluje u Siriji, pa i za obavezu Turske da se pridržava memoranduma o koordinaciji aktivnosti nad sirijskim nebom koji su sklopili rusko i američko ministarstvo vojske. Moskva je, prema neimenovanom izvoru na koji se poziva RIA novosti, optužila Tursku da bombardovanjem pozicija sirijske armije pokriva na zapadu Sirije povlačenje terorista na teritoriju Turske.
Turski premijer Ahmet Davutoglu je, međutim, na otvaranju Donatorske konferencije o Siriji u Londonu optužio zvanični Damask i Moskvu da su akcijama na severu Sirije na vrata turske oblasti Kilis doveli novih 70.000 izbeglica. Operaciju Damaska i Moskve kritikovala je nemačka kancelarka Angela Merkel, a generalni sekretar UN Ban Ki Mun je i sirijsku vlast i sirijsku opoziciju pozvao da se vrati za pregovarački sto.
Visoki komitet za pregovore iz Rijada tokom kontakata sa De Misturom u Ženevi zahtevao je da napredovanje sirijske armije bude prekinuto, kao uslov za započinjanje političkih pregovora. Međutim, američki zvaničnici su sirijsku opoziciju, koju Moskva optužuje da dela po nagovoru Rijada, upozorio da je u planu iz Beča potpisano da je početak političkih pregovora uslov za postizanje dogovora o prekidu vatre, a ne obratno.
