ZAGREB/MINHEN – Nekadašnji funkcioneri jugoslovenske i hrvatske tajne službe Josip Perković i Zdravko Mustač osuđeni su danas u Visokom zemaljskom sudu u Minhenu na doživotne robije zbog pomaganja u ubistvu hrvatskog emigranta Stjepana Đurekovića u Nemačkoj 1983.
Tužilaštvo je za obojicu tražilo doživotne kazne zatvora, a odbrana je smatrala da treba da budu oslobođeni.
Hrvatska je evropski nalog za izručenje Perkovića i Mustača dobila dan nakon što je postala članica EU, a suđenje je trajalo gotovo dve godine.
Suđenje su pratili i protesti kojima pripadnici hrvatske zajednice traže procesuiranje ubistava hrvatskih emigranata koje su, tvrde, izvele jugoslovenske tajne službe.
Inače, pitanje izručenja Perkovića i Mustača Nemačkoj, što je tadašnja vlada Zorana Milanovića odbijala, postalo je „kamen spoticanja“ u odnosima Hrvatske i Nemačke, pa iako je prethodno bilo najavljeno, kancelarka Angela Merkel je otkazala dolazak na svečanost povodom prijema Hrvatske EU.
Istovremeno, Hrvatska je u nekoliko navrata upozorena iz Evropske komisije da bi mogla biti sankcionisana ukoliko Perković i Mustač ne budu izručeni, a posebno zbog donošenja posebnog zakona, nazvanog „lex Perković“, koji prema tumačenju EK nije bio u skladu sa evropskom pravnom stečevinom.
Na Hrvatsku je praktično izvršen pritisak da izmeni upravo doneti zakon što je omogućilo izručenje dvojice nekadašnjih funkcionera jugoslovenske tajne službe.
Nobilo pre izricanja presude najavio žalbu
Zagrebački advokat Ante Nobilo, branilac bivšeg jugoslovenskog i hrvatskog zvaničnika Josipa Perkovića, koji je danas u minhenskom sudu osuđen na doživotnu kaznu zatvora za saučesništvo u ubistvu hrvatskog emigranta Stjepana Đurekovića 1983, najavio je žalbu i pre nego je presuda izrečena.
„Idemo sa žalbom. Ovo je tek prvo poluvreme. Ukoliko bude osuđujuća presuda, žalba će ići na Savezni vrhovni sud Nemačke. Danas ćemo, kad čujemo što je sudsko veće reklo, održati sastanak na kojemu ćemo dogovoriti konkretne korake. Ja sam optimista, u sudskom spisu nema dokaza za osudu“, kazao je Nobilo.
Nobilo je, međutim, priznao da se tim advokata njegovog klijenta pripremio i na osuđujuću presudu.
„On je inteligentan, dobar analitičar i mi smo ga pripremili na to“, kazao je Nobilo, preneli su hrvatski mediji.
Sud je odredio da troškove suđenja moraju snositi optuženi.
Državno tužilaštvo je, inače, u svojoj završnoj reči prošle sedmice krivično delo pomanja u ubistvu prekvalifikovao u učestvovanje u ubistvu s predomišljajem, za šta je prema nemačkim zakonima predviđena doživotna kazna.
Tužilaštvo, naime, smatra da je tokom suđenja dokazano da je optuženi Josip Perković direktno delovao u organizaciji ubistva Stjepana Đurekovića.
Ono je u svojoj završnoj reči takođe ostalo pri motivu ubistva, a to je, prema tumačenju tužilaštva, likvidacija Đurekovića kao svedoka finansijskih malverzacija u koje je u državnoj naftnoj kompaniji Ina bio upleten sin tadašnjeg visokopozicioniranog jugoslavenskog političara Mike Špiljka, Vanja.
Đureković je do svog odlaska u Nemačku bio na visokoj menadžerskoj funkciji u Ini, podseća portal Index.hr.
Odbrana je tokom celokupnog suđenja, pa tako i u svojoj završnoj reči, pre svega pobijala motiv ubistva.
Prema obrani, Đureković je ubijen jer je kao agent Nemačke obaveštajne službe (BND) Nemcima odavao osetljive vojne tajne vezane uz zalihe nafte bivše Jugoslavenske narodne armije (JNA) pa je ubistvo izvela vojna Kontraobavještajna služba (KOS), u saradnji sa saveznim SDB. Prema tome, tumači obrana, Perković kao tadašnji zaposlenik državne bezbednosti nije mogao biti upleten u sprovođenje ove akcije.
Drugi stepen odbrane odnosi se na diskreditiranje važnih svedoka u ovom suđenju poput Vinka Sindičića i Bože Vukušića koje obrana, zbog kriminalne prošlosti, smatra neverodostojnim.
Suđenje je trebalo da bude završeno u aprilu 2015, ali je ono produženo zbog velike količine dokumenata koji su toekom suđenja pristizali iz Hrvatskog državnog arhiva i bili uključivani u dokazni materijal.
Foto freeimages/ Jason Morrison
